Grenswachters Cyclisten

Wie Of Wat Waren Zij ?
Het Kan Niet Duidelijker… Het Waren Fietsende Soldaten Met Als Opdracht De Belgische Grens Bewaken En Desnoods Verdedigen.

Het was in maart 1934 dat in het Kamp van Beverloo vrijwilligers toekwamen, om over te gaan tot de vorming van een nieuwe eenheid: “Grensfietserseenheid”. Generaal De Krahe had als opdracht gekregen deze militairen, die uit verschillende regimenten kwamen, klaar te stomen om hun latere opdracht te vervullen. Deze bestond er in de bunkers te verdedigen, die langs de Belgische grens, of aan de toegangswegen van bruggen en sluizen waren aangelegd. De veelzijdigheid van de opleiding moest de grenswachter toelaten bruggen te laten springen of bij middel van springstof versperringen aan te leggen.
Eenmaal aan de grens gelegen, zouden deze troepen dagelijks verkenningstochten moeten doen en gedurig de wacht aan de bunkers verzekeren. Hun persoonlijk voertuig was…de fiets. Ze werden gekazerneerd te Lanaken. Op 10 januari 1940 moest een Duits koeriersvliegtuig van het type Messersmit een noodlanding maken aan het kanaal te Maasmechelen. Aan boord waren twee Duitse majoors, Reinberger en Hoensmans. Zij hadden waardevolle documenten bij zich, die zij in Keulen op het hoofdkwartier van de luchtlandingstroepen hadden moeten afleveren.
Vliegensvlug reden grenswachter Gerard Rubens en sergeant Frans Habets naar de landingsplaats, alwaar zij de Duitsers konden overmeesteren, juist voordat zij waardevolle documenten poogden te verbranden. Later bleek dat deze documenten betrekking hadden met Hitlers aanvalsplan op het Westen.

10 Mei 1940..…4 Uur In De Morgen…De Oorlog Was Begonnen.

Vreemdsoortige vliegtuigen kwamen geruisloos uit de richting van Maastricht aangevlogen. Het waren zweeftoestellen die neerkwamen dicht tegen de versterkingsbunkers. De grenswachters waren volkomen verrast. Ze wisten niet wat zij meemaakten.
De bunker aan de brug van Veldwezelt, had een bezetting van 13 man. Na verwoede gevechten werd de bunker door de Duitsers ingenomen. Alleen grenswachter Willem Vranken overleefde het treffen, de anderen waren  levend verbrand.
Ook Kapitein-commandant Henri Giddelo, bevelhebber van de “Grenswacht Lanaken” sneuvelde op 10 mei 1940 op zijn Commandopost. Overal werden vertragingsgevechten geleverd, want tegen zulke Duitse aanvaller, waren de Belgische strijdkrachten niet opgewassen. Al over Tienen, Leuven, Brussel, trokken de troepen zich terug. Te Eppegem zouden de Grenswachters zich hergroeperen. Zij werden gereed gemaakt om terug aan de strijd deel te nemen.
23 mei 1940…..De Grenswachtereenheid, of tenminste wat er nog van overbleef, zou moeten deelnemen aan “de Slag aan de Leie”.

Uittreksel uit legerdagordeboek van de Grenswachtereenheid:

23 mei 1940:  De Stokerijhoek wordt al beschoten. Te 14u30 is er contact met de vijand en wordt een tegenaanval ondernomen.

Ondertussen hebben het 1e Reg. Grenswachters en het 2e Cycli. Frontière zich aangemeld tussen Bavikhove en Kuurne, aan de boorden van de Leie. De Comdt. Demol krijgt opdracht contact op te nemen  met de commandant  van het 12e Linieregiment kolonel BEM Ivan Gerard.  
In het begin van de namiddag is er een nieuwe aanval. Het 2e. Reg.Cycl. Fr., samen met de bevriende aanleunende eenheden houden voet bij stuk. De Brigadecommandant zendt gelukwensen “Bravo 2e Regiment”…
24 mei 1940:. 7 uur hardnekkige beschieting in de omgeving van de Stokerijhoek. Er zijn tientallen gewonden. Vijandelijke vliegtuigen en verkenningsballons zijn actief. Geen Engelsen, geen Fransen te bespeuren. 10u. Geweldige aanval van de vijand te Harelbeke en oversteken van de Leie. Deze aanval werd geblokkeerd door ons geschut. De Cmdt. Demol en wat er nog overbleef van zijn bataljon worden ter beschikking gesteld van het 12e Linie….rond 17u kwamen Duitse troepen over de Leie.
Samen met andere verslagen eenheden, hebben de resterende Grenswachters zich teruggetrokken. De wil tot weerstand en opoffering voor de verdediging van ons grondgebied was niet veranderd. Van het gehele regiment, dat 2000 eenheden telde, bleven alleen nog 550 soldaten en officieren over.

Op de foto:  De tank en zijn bemanning namen actief deel 24 mei 1940, tijdens de slag van de Leie, waaronder Kuurne, waar ze zich onderscheiden door het effectief ondersteunen van de aanslag op de I2 Bn Rgt CyF.
Van rechts naar links: PERVEUX lader, Sgt LAV1GNE CP1 LABBE & driver TOUBEAU DE BAK T13 No. 3367 en de bemanning. 

Gesneuvelde grenswachters te Kuurne

• Brahy Jean, Montignies sur Sambre - Sindic Eurore, Bleid (Luik) - Robert Edgard, Lincent - Wilms Edmondus, Visé - Jeurissen Roger, Seraing sur Meuse - Dumoulin Renaud, Seraing sur Meuse -  Dieu Vital, Paturages - Brosse Ferdinand, Luik (lang onbekende soldaat) - Gervais Henri, Grivegnée - Picman Henri, Luik - Hautem Léon, Marchienne-au-Pont - Bayet Roger, Jambes - Dubois Raymond, Dour - Collignon Jean, Antwerpen - Bokken Pierre, Maaseik - Hermans Albert, Rotem
   

Grenswachterstraat Kuurne

Op de eerste Leieslagherdenking in 1947 bracht gemeentesecretaris Melsens hulde aan de gesneuvelde soldaten w.o. de Cyclistes Frontières en Grenswachters. De Verbroedering “Grenswachters” was er ook aanwezig. In 1980 kwamen Grenswachteroud-strijders Kuurne bezoeken. Samen met meester André Lietaert en de schepenen André Vanderbeken en Noël Bruneel werd het Leiemonument bezocht. Er werden bloemen neergelegd.
Lt. Kolonel Roger Etienne, oudgediende van de Grenswachtereenheid, kwam jaarlijks naar Kuurne om deel te nemen aan de Herdenking van de Leieslag. Lt Kolonel Roger Etienne is overleden in 2008. Het is ook op vraag van kolonel Etienne, dat in 1995 de straatnaam “Grenswachtersweg” door het gemeentebestuur werd toegekend, op de plaats waar soldaten van die eenheid gevochten hebben.
 

Ere-Luitenant-Kolonel ROGER ETIENNE

Officier in de Leopoldsorde, Officier in de Kroonorde,
Commandeur in de Orde van Leopold II, Militair Kruis 1ste Klas,
Gewezen Voorzitter van KKROB,
Gewezen Secretaris van “Verbroedering der Grensfietsers Eenheden van België” vzw,
Gewezen Lid van KNVRO

Overlijdensbericht